Dokuma

Dokuma, eğirme veya başka yollarla iplik haline getirilerek veya elyafı birbirine değişik metotlarla tutturarak bir bütün meydana getirme yoluyla elde edilen her cins kumaş, örgü, döşemelik, halı, kilim, zili, cicim, keçe vb.’dır. Yün, tiftik, ipek, keten veya pamuk kullanılarak yapılan geleneksel Türk dokumaları, ev, çarşı ve saray dokumaları olarak sınıflandırılabilir. Türk dokumacılığı, Anadolu’da çok eski tarihlerden beri yapılmakta olup, Osmanlılar Dönemi’nde güçlü bir sanat kolu haline gelmiştir.

Osmanlı Dokuma Sanatı'nın en gelişmiş olduğu dönem 16. yüzyıldır; III. Murat devrinde (1574-1595) İstanbul'da 268 tezgâh olduğu ve bunlardan 88 tanesinin saraya bağlı olduğu ilgili fermanlardan anlaşılmaktadır. Bursa ipekli ve kadife kumaşlarıyla, İstanbul saray için dokuduğu lüks kumaşları ve diba adı verilen atlas kumaşlarıyla, Batı Anadolu'da Bergama, Soma, Denizli pamuklu dokumalarıyla, Ankara sof adı verilen yünlüleriyle, Sakız adası yine atlas kumaşlarıyla, Amasya benek adı verilen desenli kumaşlarıyla tanınmıştı. Osmanlılarda dokuma sanatı 18. yüzyıla kadar geleneklerini korumuş, sonrasında ise Avrupa kumaşları yerli dokumanın yerini almıştır.

 Yaklaşık 400 yıldır sadece Gaziantep’ te dokunan ve tamamen el emeğiyle üretilen kutnu kumaşı günümüzde otantik döşemeler ve folklor kıyafetlerinden farklı olarak fular, kravat gibi farklı kullanım alanları ile yaşatılıyor. İpek ve pamuk ipliğinden dokunduğu için sağlıklı bir kumaş olan kutnu, ev ve atölyelerde ahşaptan tezgahlarda elle dokunuyor.